W jaki sposób politycy i instytucje polityczne mogą odzyskać zaufanie w oczach obywateli? Jak zachęcić Europejczyków do aktywnego praktykowania demokracji? Odpowiedzi na te pytania poszukają naukowcy w ramach międzynarodowego projektu ActEU realizowanego przez konsorcjum dwunastu europejskich uniwersytetów, w tym Uniwersytetu SWPS.

Na Uniwersytecie SWPS projekt ActEU (Activating European citizens’ trust in times of crises and polarization) prowadzi Instytut Nauk Społecznych. Projekt ma przeanalizować zaufanie obywateli do instytucji politycznych oraz zapewnić narzędzia umożliwiające aktywizację młodych obywateli.

Zaufanie jest kluczowym elementem życia społecznego. Niestety, obecnie w Europie zaczyna go nam brakować, przeżywamy kryzys zaufania. Problemy, przed którymi staje Europa (zmiany klimatyczne, imigracja, pogłębiające się nierówności), wywołują dyskusje, spory i polaryzację – mówi dyrektor Instytutu Nauk Społecznych prof. Mikołaj  Cześnik. Rozpoczynający się właśnie projekt ActEU, w którym Uniwersytet SWPS bierze udział wraz z 11 innymi europejskimi uczelniami, ma na celu zbadanie zaufania obywateli do instytucji politycznych. Chcemy odkryć, jak polityka może odzyskać zaufanie obywateli i jak mogą oni z większym entuzjazmem podchodzić do uczestnictwa w demokracji.

Zmiany klimatu, imigracja, nierówność płci: te wyzwania są przedmiotem debaty w całej Europie –  zauważa prof. Michael Kaeding z Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Duisburg-Essen. W obliczu tak wielu tematów polaryzujących społeczeństwa, projekt ActEU ma m.in. przeanalizować tendencję spadku zaufania obywateli unijnych państw do instytucji politycznych.

Międzynarodowy zespół 30 badaczy, którzy tworzą konsorcjum ActEU, podchodzi do zadania w nowatorski sposób. W pierwszej części zespół kierowany przez prof. Danielę Braun (Uniwersytet Kraju Saary) i dr Kristinę Weissenbach (NRW School of Governance, UDE) opracuje innowacyjne metody badań, od analiz internetowych po wywiady eksperymentalne.

W drugiej fazie projektu do działania wkroczą młodzi ludzie, którzy będą mogli zabrać głos w sprawach związanych z polityką, demokracją, ustrojem, instytucjami politycznymi, tematami społecznymi. W 13 europejskich miastach powstaną Youth Democracy Labs. Z kolei 20 organizacji działających w obszarach najbardziej istotnych dla projektu (np. nierówności płci, migracje, zmiany klimatu) utworzy sieć społeczeństwa obywatelskiego (ActEU Civil Society Network).

Naukowcy Uniwersytetu SWPS będą uczestniczyli w kilku częściach projektu ActEU. Na podstawie publicznie dostępnych danych będą analizować między innymi jak w na przestrzeni lat zmieniało się w Europie zaufanie do instytucji przedstawicielskich i sposoby partycypacji politycznej. 

Efektem programu mają być rekomendacje dla decydentów na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym. Nauczyciele szkolni i uniwersyteccy otrzymają materiały dydaktyczne, które mają służyć aktywizacji młodych obywateli. Uzupełnią je blogi, seriale, podcasty i materiały wideo, a nawet edukacyjne kreskówki.

Konsorcjum, realizującym projekt kieruje Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Duisburg-Essen (UDE) i Uniwersytet Kraju Saary (Saarland University). Budżet programu to trzy miliony euro, pochodzące ze środków  programu Horyzont Europa.

Szczegółowe informacje na temat projektu i lista uczestniczących w nich w nim instytucji jest dostępna na stronie: https://acteu.org/