Jak różne formy aktywności wpływają na sprawność umysłu osób starszych? Naukowcy z Uniwersytetu SWPS i Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego (IBD) PAN porównają korzyści płynące z zastosowania trzech różnych form treningu mózgu: poznawczego, aktywności fizycznej i społecznej.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2050 r. średnia długość życia mężczyzny wzrośnie do ok. 83 lat, a kobiety do ok. 88 lat. Dla porównania w roku 1950 statystyczny Polak żył średnio ok. 56 lat, a Polka ok. 62 lata. Z analiz przeprowadzonych przez naukowców wynika, że wskaźnik długości życia w Polsce i na świecie będzie nadal wykazywał tendencję wzrostową. Zapewnienie właściwego poziomu życia i opieki zdrowotnej starszych osób stanowi jedno z kluczowych wyzwań cywilizacyjnych.

Choć trudno wyznaczyć granicę między dorosłością a starością, obowiązuje założenie że stanowi ją 65 rok życia, gdy pojawiają się pierwsze oznaki ubytków funkcjonowania poznawczego. Wnioskowanie na temat kondycji umysłu jedynie na podstawie wieku osoby nie ma racji bytu ze względu na istniejące znaczne różnice indywidualne. Jednak na tym etapie życia zazwyczaj pogorszeniu ulegają między innymi procesy pamięci, uczenia się, uwagi, planowania, podejmowania decyzji i tempa opracowywania informacji – tłumaczy prof. Szeląg.

Zdaniem naukowców z Uniwersytetu SWPS i IBD PAN usprawnienie starzejącego się mózgu i przedłużenie okresu jego prawidłowego funkcjonowania jest możliwe dzięki zastosowaniu odpowiedniego treningu. W celu sprawdzenia, które formy aktywności dają najlepsze efekty, zespół prof. Szeląg przeprowadzi ocenę poziomu funkcjonowania umysłu seniorów w zakresie wielu funkcji poznawczych, a następnie oceni, jak różne ćwiczenia wpływają na sprawność intelektualną osób starszych.

Zespół zastosuje unikalne narzędzia do oceny poziomu funkcjonowania umysłu, takie jak neuroobrazowe aktywności mózgu oraz autorski trening poznawczy – „Dr Neuronowski”. Program ten składa się z 9 modułów zawierających 46 bazowych gier komputerowych usprawniających poszczególne funkcje poznawcze: świadomość fonologiczną, słuch fonematyczny, rozumienie mowy, sekwencjonowanie dźwięków, a także pamięć, szybkość reagowania, uwagę i funkcje wykonawcze. Trening zostanie dostosowany do indywidualnych potrzeb, możliwości konkretnej osoby i umożliwi bieżące monitorowanie jej postępów. Na potrzeby projektu naukowcy ulepszyli algorytmy treningowe, w związku z czym spodziewają się wystąpienia lepszych efektów terapeutycznych.

W celu przygotowania uczestników do udziału w projekcie, organizatorzy zapraszają seniorów do skorzystania z nieodpłatnych, trudno dostępnych na rynku badań takich jak audiometryczne badanie słuchu, testy neuropsychologiczne, EEG (badanie bioelektrycznej aktywności mózgu) oraz rezonans magnetyczny. Sam trening będzie trwał 8 tygodni, w trakcie których seniorzy będą wykonywać przyjemne ćwiczenia dostosowane do ich wieku. Zajęcia będą odbywać się 3 razy w tygodniu po 45 minut, w specjalnie dobranych małych grupach i miłej atmosferze.

Po zakończeniu cyklu treningowego, uczestnicy ponownie przejdą te same badania (które wykonywali na wstępie) w celu sprawdzenia efektów treningu. Część uczestników zostanie również zaproszona do udziału w porównawczych badaniach, które odbędą się dwa miesiące po zakończeniu treningu. Podobnie jak w fazie w fazie wstępnej i końcowej, zostaną u nich wykonane testy neuropsychologiczne w celu poznania trwałości efektów zajęć.

Do udziału w projekcie mogą zgłaszać się osoby w wieku od 65 do 78 lat o dobrym stanie zdrowia.

Choć nurt wspomagania mocy umysłu osób w podeszłym wieku jest szeroko reprezentowany w najnowszych publikacjach i materiałach kongresowych, do tej pory nikt nie opisał porównawczej oceny korzyści poznawczych różnych form interwencji w jednym badaniu. Analizy wykonane przez naukowców Uniwersytetu SWPS i IBD PAN będą stanowiły ważny wkład w określenie najlepszego rodzaju terapii dla osób zdrowych w starszym wieku.

***

Uniwersytet SWPS to nowoczesna uczelnia oparta na trwałych wartościach. Silną pozycję zawdzięcza połączeniu wysokiej jakości dydaktyki z badaniami naukowymi spełniającymi światowe standardy. Uczelnia oferuje praktyczne programy studiów z psychologii, prawa, zarządzania, socjologii, filologii, czy kulturoznawstwa dostosowane do wymagań zmiennego rynku pracy w pięciu miastach: Warszawie, Wrocławiu, Sopocie, Poznaniu i Katowicach. Obecnie Uniwersytet SWPS kształci ponad 15 tys. studentów. Uczelnia posiada uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w dyscyplinach: psychologia (w Warszawie, Wrocławiu i Sopocie), kulturoznawstwo, socjologia, prawo i literaturoznawstwo oraz doktora habilitowanego w dyscyplinach psychologia (w Warszawie i Wrocławiu) i kulturoznawstwo.

Tradycją Uczelni są cykle otwartych wydarzeń naukowych, popularnonaukowych i kulturalnych. Częstymi gośćmi uczelni są światowej sławy naukowcy, znani artyści i przedstawiciele świata mediów. Jako jeden z najlepszych ośrodków psychologicznych w kraju, Uniwersytet SWPS popularyzuje wiedzę psychologiczną realizując projekt Strefa Psyche (www.strefapsyche.swps.pl) i Strefa Rodzica (www.strefarodzica.swps.pl) oraz wspiera młodzież prowadząc w liceach na terenie całego kraju bezpłatne warsztaty psychologiczne, seksuologiczne i ogólnorozwojowe Strefa Młodzieży (www.strefamlodziezy.pl).