Czy zdajemy sobie sprawę, w jakim związku pragniemy być i czego oczekujemy od naszego partnera? Absolwentka School of Form Uniwersytetu SWPS zaprojektowała TUMAR – talizman i grę dla par, które pozwalają budować bliską relację opartą na równości.

Męski świat 

Rola kobiety w patriarchalnym społeczeństwie ogranicza się do bycia żoną i matką. Kobieta odpowiada jednocześnie za dom, wychowanie dzieci i podtrzymywanie więzi z mężem i jego rodziną. W Kirgistanie, ojczyźnie projektantki Zhyldyz Kozhoiarovej, na porządku dziennym są małżeństwa aranżowane, zawierane przez dziewczynki już w wieku 16 lat, ale też porwania przyszłych panien młodych. Do dziś uważane są one za element kultury Azji Centralnej. Przyjęto, że to wieloletnia tradycja, wywodząca się jeszcze z okresu kiedy Kirgizi byli nomadami. 

Problem tkwi głębiej – w wychowaniu. Nie pokazujemy dziewczynkom, że mają takie same prawa jak chłopcy. Od dzieciństwa utrwala się im myślenie, że kobieta ma być dla mężczyzny tylko wsparciem. Wiem, że za pomocą edukacji można to zmienić. Zależy mi na tym, żeby młodzi ludzie mogli ze sobą rozmawiać i dokonywać świadomych wyborów – mówi absolwentka School of Form Uniwersytetu SWPS.

Zhyldyz poprzez swój projekt zaprasza do dyskusji na temat traktowania kobiet na Bliskim Wschodzie. Zanim stworzyła TUMAR, przeprowadziła rozmowy z trzema pokoleniami kobiet z Kirgistanu. Pytała o ich prawa, a także poczucie dyskryminacji. Pomysł zrodził się w Azji, ale porusza tematy uniwersalne dla różnych kręgów kulturowych, bo mówi o normach płciowych i społecznych.

Chciałam, żeby mój projekt zmieniał myślenie. Dwa lata temu wzięłam ślub i kiedy po nim odwiedziłam swój kraj, dostrzegłam, że jestem tam traktowana inaczej niż mój mąż. Od 18 lat mieszkam w Europie i jestem przyzwyczajona do tego, że mężczyzna i kobieta są równi. W Kirgistanie, tak jak inne kobiety, nie miałam prawa do głosu – tłumaczy Zhyldyz.

Zbudujcie własny totem

Z roku na rok rośnie odsetek małżeństw, które rozwodzą się po 2-3 latach od zawarcia związku. Wielu młodych ludzi nie zdaje sobie sprawy, w jaką relację wchodzi, jakie ma potrzeby i nie wie, czego oczekuje od siebie, a także od partnera. 

Talizman ma pomóc w budowaniu relacji i podjęciu decyzji o wejściu w dojrzały związek. Zadaje trudne, często kontrowersyjne pytania, dzięki którym możemy sprawdzić, czy darzymy się zaufaniem, jakie mamy priorytety we wspólnej przyszłości i jakie zasady ustalimy. Pytam m.in. o to, czy wyobrażasz sobie, że będziesz odgrywać rolę stereotypowej pani domu? Jak wyobrażacie sobie relacje z rodziną i przyjaciółmi po ślubie? Jak zaplanujecie budżet i kto go będzie kontrolował? – wymienia projektantka.

TUMAR składa się z dziewięciu różnych elementów z grawerami, które przedstawiają najważniejsze obszary życia: miłość, seks, dzieci, finanse, relacje, praca oraz kariera, tradycje, religia i duchowość. Części układa się w totem, razem decydując o kolejności sfer. Zestaw zawiera także karty z pytaniami o równość i partnerstwo. Do każdej z dziewięciu sfer Zhyldyz opracowała zestaw pytań, np. dotyczący miłości: co zrobić, żeby zachować ją na całe życie? Jak pielęgnować miłość? Co się stanie gdy miłość wygaśnie? 

Od wielu lat mieszkam w Europie i moje poglądy na życie są inne, chciałam żeby projekt miał elementy kultury kirgiskiej, ale był również zrozumiały dla innych. Wykorzystałam ornamenty, które wywodzą się z mojej ojczyzny i mają możliwość opowiadania historii. Miłość symbolizują splecione dłonie, finanse – kopyto, które w Kirgistanie oznacza bogactwo (nomad, który miał konia, miał pieniądze) – dodaje Zhyldyz.

Projekt wykonany jest z surowców naturalnych: drewna orzechowego, dębu, jesionu, gliny oraz filcu.

Zhyldyz Kozhoiarova, absolwentka School of Form Uniwersytetu SWPS

***

School of Form to katedra wzornictwa Uniwersytetu SWPS, działająca od października 2011 roku. Studia stacjonarne trwają 3,5 roku, a po ich ukończeniu absolwenci uzyskują tytuł licencjata Uniwersytetu SWPS na kierunku wzornictwo. Nad unikalnym programem nauczania, który łączy w sobie elementy edukacji projektowej i humanistycznej, pracował zespół ekspertów pod przewodnictwem Lidewij Edelkoort, wieloletniej szefowej Design Academy Eindhoven, która jest dyrektorem strategicznym i mentorem School of Form. Program studiów z zakresu wzornictwa otrzymał najwyższą punktację w konkursie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na kierunki zamawiane. W październiku 2020 roku School of Form zostanie przeniesione z Poznania do swojej nowej siedziby, którą będzie dzielić z warszawskim kampusem Uniwersytetu SWPS.

School of Form współpracuje z polskimi i światowymi projektantami, wykładowcami i ekspertami, pracującymi dla najlepszych marek i firm z różnych branż. Zajęcia prowadzą m.in. Oskar Zięta, Agnieszka Jacobson-Cielecka (dyrektor artystyczna School of Form), Karol Murlak, Bianka Rolando, Mateusz Halawa, Paulina Matusiak, Bartosz Mucha, Paweł Grobelny, Wojciech Dziedzic, Ewa Klekot, Krzysztof Kubasek, Dawid Wiener. Jednym z najistotniejszych elementów strategii nauczania w School of Form jest praktyczne kształcenie, w powiązaniu z biznesem, już na etapie wczesnych projektów. Dzięki partnerskiej współpracy z poważnymi partnerami biznesowymi, którzy wspierają finansowo rozwój studentów, a także oferują im staże w swoich przedsiębiorstwach, studenci będą odbywać praktyki w krajowych i zagranicznych studiach projektowych, firmach produkcyjnych i warsztatach rzemieślniczych w zależności od wybranego przez siebie profilu.

Więcej informacji o School of Form www.sof.edu.pl