Kontrolujący partner nie zawsze  jest łatwy do zidentyfikowania. Niektórzy z nich mogą zachowywać się agresywnie i wcale tego nie ukrywać, inni uciekają się do subtelnych taktyk manipulacji, próbując „trzymać cię w ryzach”.

Być może zaczęło się od tego, że twój partner chciał spędzić z tobą cały swój czas i poznać wszystkie szczegóły twojego życia. Wspaniale było mieć tyle jego uwagi. Ale gdzieś po drodze zaczęło ci się to wydawać trochę niepokojące. Za dużo było razem i za dużo na siłę. Trudno dokładnie ci określić, kiedy to poczułaś. Nawet teraz, gdy o tym myślisz czujesz olbrzymie rozchwianie, dysonans i wyrzuty sumienia.

To, co wiesz, na pewno to, że coraz bardziej wahasz się przed zrobieniem czegoś  na własną rękę lub samodzielnym podejmowaniem niektórych decyzji. Masz wrażenie, że pragniesz prywatności i autonomii, którą miałaś kiedyś – zanim się poznaliście. Czujesz, że musisz ważyć każdy swój ruch, by nie pominąć swojego partnera.

Jeśli tak jest, możesz być w relacji kontrolującej.

To naturalne, że chcesz pozostać w związku, nawet jeśli niektóre aspekty nie działają w nim tak, jak sobie wyobrażasz. Dzieje się tak szczególnie wtedy, gdy szczerze kochasz swojego partnera, a on tę miłość odwzajemnia.

Czasami kontrolujący partnerzy nawet nie zdają sobie sprawy, że to robią. To wyjątkowo zawiły, związkowy problem. Nie wszystko jest tu czarnobiałe.

Relacje z partnerami kontrolującymi mogą być bardziej powszechne niż myślimy. Problem nadmiernej kontroli w relacji dotyczy osób o każdej tożsamości, o oznacza to, że niezależnie od niej możemy zachowywać się w sposób kontrolujący lub możemy być ofiarami takich zachowań w związku.

Chociaż kontrola może być oczywista, gdy twój partner wyraźnie prosi cię, abyś zachowywała się w określony sposób, istnieją pewne subtelniejsze sposoby kontrolowania, które mogą sprawić, że poczujesz się zagubiona i przytłoczona.

Poznanie niektórych z tych sygnałów może pomóc w podjęciu świadomej i bezpiecznej decyzji dotyczącej twojego związku.

Oznaki, że możesz być nadmiernie kontrolowana w związku

Słyszałaś o syndromie gotującej się żaby? Jeśli wskoczysz do zbyt gorącej wody, natychmiast zareagujesz i wyskoczysz z kąpieli.  Ale co się stanie, gdy wejdziesz do letniej i przyjemnej wody i pozwolisz na stopniowe zwiększanie temperatury? N pewnym etapie każda „żaba” z powodu gorąca traci siły niezbędne do ucieczki – to bardzo częsta technika manipulacji w związkach – powolne, niezauważalne dokręcanie śrubki.

Ta analogia może pomóc ci zrozumieć dynamikę relacji kontrolującej. Niektóre zachowania twojego partnera mogą być tak subtelne lub pojawiać się tak stopniowo, że na początku mogą być trudne do wykrycia. Możesz nawet zacząć się przyzwyczajać do niektórych z nich. Pewnego dnia, możesz zdać sobie sprawę, że twoja woda jest już zbyt gorąca i cierpisz.

Jednak nie wszyscy kontrolujący partnerzy (i partnerki) zachowują się w ten sam sposób. Istnieje wiele stopni kontroli, a sam proces kontrolowania może być subtelnie zintegrowany z twoim związkiem.

Liczy się to, co myślisz o tych zachowaniach. Czy sprawiają, że czujesz się niepewnie, nieswojo lub zależna od partnera?

Oto kilka oznak kontrolującego partnera, na które należy uważać:

Podejmują decyzje za Ciebie

Granica między uwagą a presją jest rozmyta i bardzo zależna. Ale nie jest w porządku, jeśli twój partner rutynowo podejmuje za ciebie decyzje.

Są nadopiekuńczy

Opieka nad tobą to nie to samo, co kontrolowanie ciebie, chociaż czasami może być ci trudno je odróżnić.

Obwiniają cię

Osoba kontrolująca może mieć trudności z wzięciem odpowiedzialności za swoje działania.

Krytykują cię

To coś więcej niż nieostrożna uwaga tu czy tam – w końcu wszyscy mamy swoje złe dni.

Krytyka może wyglądać jak żartowanie na twój temat przed innymi ludźmi, dyskredytowanie sposobu ubierania się lub ciągłe wskazywanie błędów — na przykład miejsce, w którym zapomniałeś ogolić nogi lub znalazł trochę kurzu, którego zapomniałeś zetrzeć. Wszystko po to, by pozbawić cię poczucia pewności siebie. Masz uwierzyć, że bez niego sobie nie poradzisz nawet z kupnem rajstop.

Zarządzają tobą, jak przełożony

Kontrolujący partner może próbować uniemożliwić ci życie tak, jak zwykle. Może:

  • Powie ci, w co możesz się ubierać lub jakie nosić włosy
  • Będzie wywierać presję na utrzymanie określonej wagi
  • Spróbuje kontrolować twoje finanse
  • Uniemożliwi ci uzyskanie opieki medycznej lub wizytę u terapeuty
  • Będzie mówił i wyznaczał, kiedy możesz iść do pracy lub szkoły
  • Będzie ukrywał twoje ważne przedmioty – papiery do pracy, notatki z zajęć itd.

Może również wykazywać tę tendencję w codziennych sytuacjach. Na przykład:

  • Zawsze pyta z kim rozmawiałaś, kiedy odkładasz słuchawkę
  • Sprawdza, co właśnie wyjęłaś z lodówki
  • Nadzoruje jakie zrobiłaś zakupy w sklepie spożywczym

Izolują cię od innych

Może być subtelnie lub z grubej rury. Niechęć do twoich przyjaciół, odciąganie się od spotkań czy rozmów, a nawet próby skłócenia cię z resztą świata. Wszystko to ma jeden nadrzędny cel – inni ludzie, zwłaszcza tobie życzliwi – mogą go zdemaskować.

Gaslighting

To bardzo szkodliwa forma manipulacji w związku. Polega na powolnym wpajaniu swojej ofierze przekonania, że traci rozum. Mogą celowo wyprowadz cię z równowagi, po to, by wyjść na osoby opanowane, mogą zaprzeczać rzeczywistości, wmawiać ci,  że coś się nie wydarzyło lub wręcz przeciwnie.

Nie pozwalają ci na prywatność

Partner kontrolujący może zażądać, dostępu do twojej poczty czy wiadomość lub może czytać twój pamiętnik, gdy jesteś w pracy. Może również stale pytać, co myślisz lub jak się czujesz.

Może monitorować twoją aktywność, np. śledzić cię w samochodzie, obserwować, ile kroków wykonujesz lub śledzić, co robisz w mediach społecznościowych lub co wyszukujesz w przeglądarce.

Przekraczają twoje granice

Jeśli powiesz „nie”, partner kontrolujący może próbować ci to wyperswadować. Może to wyglądać na zmuszanie cię do zmiany zdania lub kłótnię o to, dlaczego się mylisz.

Dotyczy to również granic fizycznych. Na przykład, masz plan spotkania z przyjaciółką i informujesz o tym swojego partnera, ale on pojawia się na spotkaniu nieproszony.

Jak może na ciebie wpłynąć kontrolujący partner?

Bycie w związku z partnerem kontrolującym może być wyczerpujące. Może to mieć wpływ na twoją samoocenę, nastrój, a nawet na światopogląd.

Możesz czuć, że zawsze chodzisz na paluszkach, żeby go nie zdenerwować, nie złamać jakiejś absurdalnej zasady.

Możesz też obwiniać siebie, myśląc, że gdybyś tylko zrobiła wszystko dobrze, twój partner nie zachowywałby się w ten sposób.

Kiedy jesteś w związku obarczonym nieustanną kontrolą, możesz również doświadczyć pewnych niepokojących objawów, świadczących o tym, że twoje zdrowie psychiczne jest w kiepskiej kondycji:

  • Niepokój,
  • niepewność jakie powinny być relacje w zdrowym związku,
  • depresja,
  • upokorzenie, niepewność i niska samoocena,
  • izolacja i samotność,
  • odrętwienie,
  • strach
  • niezdecydowanie, czy wyrazić swoją opinię lub żyć po swojemu.

To bardzo trudne doświadczenie, zwłaszcza, gdy decydujesz się zakończyć związek. Prawdopodobnie usłyszysz, że robi to, ponieważ troszczy się o ciebie lub boi się ciebie stracić.

Dychotomia między tym, co czujesz, a tym, co się naprawdę dzieje, może prowadzić do zwątpienia w siebie lub usprawiedliwiania swojego partnera. To z kolei może sprawić, że poczujesz się jeszcze gorzej.

Jeśli czujesz się kontrolowana w związku, nie trać czasu. Nie pozwalaj na izolację od rodziny i przyjaciół – niech będą twoim niezależnym spojrzeniem, okalającym całą sytuację. Nie wstydź się również szukać pomocy u terapeuty. Możesz tylko zyskać.

Na postawie:psychcentral.com, psychologytoday.com